Poumbrago
Chenopodium vulvaria
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Poumbraio, Poumbroio, Poubroio.
Noms en français : Chénopode fétide, Vulvaire.
Descripcioun :La poumbrago, s'un cop l'avès touca, vous n'en ramentarés de tèms, subretout se l'avès bèn fretado. Es uno planto couchado, verdalo e farinouso emé de fueio entiero. Se vèson bèn, sus lou dessoubre di fueio, li glando que caupon de trietilamino à l'óurigino de l'óudour que pudis (fotò).
Usanço :Li grano soun manjadisso e acampado pèr li touareg que n'en fan de farino. Aquesto sèr dins la preparacioun de "taguella" o pan dóu desèrt. La planto tencho la lano en jauno viéu. Se dis que sarié bono contro l'isterìo ("principe di signaturo").
Port : Erbo
Taio : 10 à 30(70) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chenopodium
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1,5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Chenopodium vulvaria L., 1753
Tonipan
Lilium bulbiferum
Liliaceae
Àutri noum : Peiloulet, Lis-de-Sant-Jan, Flour-dal-sacre-couor.
Noms en français : Lis safrané, Lis orangé.
Descripcioun :Lou tonipan (Vesubiò) apela encaro peiloulet (Tiniò), pulèu rare, trachis dins li prado e li pendis roucassous de mountagno. Se vèi de liuen e se recounèis eisadamen emé si grosso (5 à 8 cm) e bèlli flour aranjo, pourtado pèr uno cambo cuberto de fueio estrecho, longo e noumbrouso.
Usanço :Èro acampa pèr n'en faire de bouquet. Li flour, macerado dins l'òli o l'aigardènt servien pèr sougna li macaduro. Aro es apara, marca sus listo roujo, categourìo soucit minour.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 90 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lilium
Famiho : Liliaceae
Ordre : Liliales
Coulour de la flour :
Aranjado
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 50 à 80 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à avoust
Liò : Prado
- Pendis roucassous
- Esboudèu
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Lilium bulbiferum L., 1753